Binge-eating of eetbuistoornis bij jongeren

BINGE EATING of VREETBUIEN BIJ JONGEREN

IN DIT NUMMER:

• • Binge eating bij volwassenen vindt zijn oorsprong al tijdens de kinderjaren.

  • Wat is binge eating precies ?

  • ACHT TIPS voor ouders met kinderen die tekens van binge eating vertonen

Binge eating bij volwassenen vindt zijn oorsprong al tijdens de kinderjaren.

Ongeveer twee percent van de volwassen bevolking kampt met het zogenaamde binge eating. Minstens 4 miljoen Amerikanen lijden aan deze eetstoornis (ANAD newsletter, zomer, 2003). Heel wat volwassenen die met dit probleem zitten, hadden al in hun kinderjaren moeilijkheden met eten. In grote lijnen houdt binge eating in dat een abnormale hoeveelheid voedsel op een heel korte tijd wordt opgenomen, gevolgd door gevoelens van machteloosheid en verlies van controle.

Wat is binge eating precies ?

Het Binge Eating Disorder (BED), of dwangmatig overeten, wordt gekenmerkt door herhaaldelijke 'binges' of vreetbuien :

• • zonder de bekwaamheid om dit gedrag onder controle te krijgen,

  • zonder braken of het inschakelen van laxeermiddelen en

  • zonder extreme maatregelen om het gewicht te beperken.

Soms stelt men dat ook 'snacken' oftewel het voortdurend eten van kleinere hoeveelheden voedsel zonder aanwezigheid van een echt hongergevoel tot dit 'bingen' behoort. Iemand die minstens twee dagen per week gedurende zes maanden dergelijk gedrag vertoont, wordt beschouwd als lijdend aan het Binge Eating Disorder.

Dr. Christopher Fairburns klassiek werk, Overcoming Binge Eating (1995), haalt het volgende aan uit een interview met een binge eater:

"Het begint allemaal door aan het voedsel te denken dat ik mezelf ontzeg als ik op dieet ben. Dat verandert al snel in een heel sterk verlangen om te eten. Eerst voelt het als een opluchting en een voldoening om te eten, en ik voel me 'high'. Maar dan kan ik niet meer stoppen, en ik ga aan het vreten. Ik eet en eet als een bezetene tot ik echt propvol zit. Nadien voel ik me zo schuldig en ben ik woest op mezelf (p. 3)."

Onderzoek heeft uitgewezen dat vrouwen met overgewicht die lijden aan problemen met binge eating al op een jongere leeftijd te kampen hadden met overgewicht. Bij kinderen en tieners komt binge eating voor bij 18% tot 35% bij meisjes en bij 27% tot 37% bij jongens. (Eating Disorders Review, 2003). Het mag verbazingwekkend lijken dat slechts zo'n klein percentage van kinderen met overgewicht aan dit fenomeen lijden. Het is immers een misverstand dat binge eating de voornaamste oorzaak zou zijn van overgewicht. Overgewicht kan zich namelijk evengoed manifesteren zonder ook maar enige vorm van binge eating. En andersom is het mogelijk om aan binge eating te lijden zonder overgewicht te vertonen.

Verschillen tussen beide geslachten zijn minder groot bij zwaarlijvige jongeren met binge eating problemen dan bij jongeren die lijden aan anorexia of bulimia. Jongens en meisjes lijken ongeveer evenveel 'aanleg' te hebben voor binge eating. Anorexia en bulimia daarentegen komen gemakkelijker voor bij meisjes dan bij jongens.

Binge Eating Disorder (BED) begint meestal op de leeftijden van 14, 16 en 18 jaar (p.88, Fairburn, 1995) en dat als een reactie op het zich ontzeggen van voedsel, het zoeken van troost nav negatieve gevoelens of als een vorm van zelfbestraffing.

Binge eating komt voor bij ongeveer 1/3 van anorexia-patiënten (Fairburn, 1995). In deze context komt binge eating meestal voor wanneer gedisciplineerde pogingen tot voedselbeperking leiden tot ongecontroleerd eten.

Per definitie lijden alle bulimia-patiënten aan binge eating. Het is typisch dat deze vreetbuien gevolgd worden door één of andere vorm van 'kwijtraken' van het opgenomen voedsel, bvb door braken, het nemen van laxeermiddelen of overdreven sportbeoefening. Voor sommige bulimia-patiënten zijn deze vreetbuien de enige momenten waarbij er gegeten wordt. Voor anderen worden vreetbuien afgewisseld met matige of lichte maaltijden. Bulimia begint meestal rond de leeftijden van 13, 14, 15 en 16 jaar (p. 88, Fairburn, 1995).

Binge eating kan een gewoonte worden en daardoor moeilijk om stop te zetten. Het wordt vaak afgewisseld met ofwel vasten ofwel beperkte voedselinname, ongeacht de eetstoornis die ermee gepaard gaat. Het patroon van alternerend diëten en bingen vormt uiteindelijk zowel psychologisch als fysisch een vicieuze cirkel.

Het is onmogelijk om problemen met binge eating toe te schrijven aan één enkele oorzaak. Meerdere factoren van sociale, psychologische en culturele aard kunnen binge eating in de hand werken en in stand houden. Twee interessante elementen die de aanleg ertoe vergroten lijken alsnog te vinden te zijn in genetische afkomst en in het diëten. (Bulik et al, 2002). Typisch voor het diëten is dat men over de hele lijn vermijdt om te eten, de totale hoeveelheid opgenomen voedsel gaat beperken of dat men bepaalde voedingsmiddelen of voedselgroepen aan de kant zet. Precies omdat beperkte voedselopname vaak leidt tot sterke psychologische drang om te eten en te vreten, kan diëten op die manier tot binge eating of vreetbuien leiden. ACHT TIPS voor ouders met kinderen die tekens van binge eating vertonen

Wat kan je als ouder doen als je kind vreetbuien heeft ? ACHT TIPS:

• 1. Binge eating of vreetbuien gaan meestal samen met schaamte en neiging om de aanvallen te verbergen. Bij de ontdekking of vaststelling van vreetbuien is het belangrijk om het kind te ondersteunen en ervoor open te staan, ook al voelt men zich als ouder kwaad of angstig. Hoogstwaarschijnlijk voelt het kind zich schuldig en schaamt het zich om betrapt te zijn op dit gedrag.

  2. Als dat nog niet gebeurd is, zoek dan HULP VAN EEN DESKUNDIGE. Het binge eating gaat immers meestal samen met ernstige problemen zoals een negatief zelfbeeld, stemmings- of eetstoornissen.

  3. GA OP ZOEK NAAR TEKENS die wijzen op binge eating of vreetbuien : Dat kan ondermeer gaan om lege snoeppapiertjes verstopt in huis of in de auto, verborgen sporen van braken (bvb braaksel in plastic zakjes in de vuilnisbak), grote hoeveelheden van een bepaald voedselproduct die verdwijnen uit de keuken, het volproppen van de mond zonder echt te kauwen, het dubbel zo snel eten als een normaal persoon, het stelen van voedsel uit de winkel, het eten van bedorven voedsel en het overmatig uitgeven van geld aan eten en voedingsproducten.

  4. EET DE MAALTIJDEN RUSTIG EN IN FAMILIEVERBAND: Maar al te vaak worden de maaltijden door personen met eetproblemen genomen terwijl naar de televisie wordt gekeken, met luide muziek op de achtergrond, terwijl men leest of terwijl de aandacht wordt afgeleid naar andere dingen waardoor men zich niet meer bewust kan zijn van het feit dat men aan het eten is. Jongeren met eetstoornissen willen niet tegenover zichzelf toegeven dat ze eten, dus ze gaan over tot een soort trance waarbij de gedachte aan eten verdrongen wordt door tegelijkertijd te eten en de aandacht te richten op iets anders.

  5. Binge eating kan duur zijn. Tenzij de behandelende deskundige iets anders voorschrijft, kan het al wat oudere kind verantwoordelijk gesteld worden voor het VERVANGEN OF AANVULLEN VAN het tijdens de vreetbuien VERORBERDE VOEDSEL.

  6. Laat het kind niet merken dat je ZELF LET OP JE EIGEN INNAME van vetten, koolhydraten of zoetigheden. Als dat in het verleden al werd duidelijk gemaakt, is het toch nooit te laat om met opmerkingen in die zin op te houden. Dit bewust met voedsel omgaan mag dan wel positief zijn voor de ouder, het kan tegelijkertijd bijdragen tot de vreetbuien of eetproblemen van het kind.

  7. MOEDIG HET KIND AAN om een grote variatie aan voedsel op te nemen in matige porties en om om de drie tot vier uur te eten. Hoe meer tijd er wordt gelaten tussen de verschillende maaltijden of snacks, hoe groter de fysische drang om te eten, dus hoe groter de kans op vreetbuien.

  8. Denk eraan dat het belangrijk is dat het KIND, en dan vooral het al wat oudere kind, ZELF EEN EINDE MOET WILLEN STELLEN aan de vreetbuien. De ouders zijn noch de oorzaak, noch de oplossing van het probleem. Ze kunnen deze aandoening dus niet onvoorwaardelijk genezen of controleren. De ouders kunnen goede eetgewoonten aanmoedigen en diëten afraden (tenzij dit medisch verantwoord zou zijn), correcte informatie over binge eating aan het kind doorgeven en ervoor zorgen dat er deskundige hulp beschikbaar is.

SAMENGEVAT

Vreetbuien vinden vaak hun oorsprong in de kinderjaren, vooral tijdens de adolescentie. Vier miljoen Amerikanen lijden momenteel aan dit Binge Eating Disorder. Het probleem is makkelijker te genezen als het reeds tijdens de kinderjaren werd herkend en behandeld.

BRONNEN

Fairburn, Christopher (1995) Overcoming Binge Eating, New York, The Guilford Press.

National Association of Anorexia Nervosa and Associated Disorders (ANAD), "Working Together "Newsletter, Zomer 2001, Zomer 2003.

Bulik, Cynthia M. et al (2003) "Genetic and environmental contributions to obesity and binge eating," The International Journal of Eating Disorders, 33:3, 293-298.

Eating Disorders Review (2003) "Binge eating can begin early in life," Gurze Publications,14:3, 7.

Noot :

Anorexia en andere eetstoornissen zijn ernstige ziektes. Elke persoon met anorexia heeft een ander verhaal te vertellen, een andere achtergrond en ook een andere persoonlijkheid. Tips die in dit document vermeld zijn, kunnen soms goed of soms minder goed van toepassing zijn op uw eigen kind. De professionele therapeut die uw kind begeleidt kan u het meest optimale advies en behandelingsplan voorstellen.

Nederlandse vertaling van Anorexia Survival Guide for Parents ™/Eating Disorders Survival Guide for Parents ™ eetstoornis.be kreeg toestemming van Cristen E. Haltom om dit materiaal te vertalen en beschikbaar te stellen via onze website. Het basismateriaal is eigendom van Cristen E. Haltom. Alle rechten die ontstaan op basis van de vertaling, berusten bij eetstoornis.be.

Oorspronkelijke contactinformatie

Cristen E. Haltom, Ph.D. Voice: 607-272-6750 Fax: 607-266-6414 Web: http://www.drhaltom.com © Copyright Cristen E. Haltom. All rights reserved. Distribution Rights: The above material is copyrighted. You may distribute it as long as not a single word is changed, altered or deleted, including all of the contact information. Reprint Permission: Advance written permission must be obtained for any reprinting of this material, including in a modified or altered form.