Gedeeltelijk herstel van een eetstoornis, hoe mee omgaan ?

De overgangszone: gedeeltelijk herstel

zie ook: video 'eating disorder recovery'

Misschien komt de volgende situatie u bekend voor: Jouw kind heeft reeds het minimum gewicht bereikt (en haar menstruatie is terug). Ze is nog steeds (te) veel bezig met haar gewicht en lichaamsbeeld, en blijft een 'kieskeurige' eter ? Ze blijft rond hetzelfde lage gewicht hangen ?

IN DIT NUMMER :

• • Gedeeltelijk herstel komt vaak voor.

  • Waarom ?

  • 5 tips voor ouders

Na één jaar behandeling komt gedeeltelijk herstel meer voor dan volledig herstel

Uit een studie bij jonge volwassenen waarvan de meesten als adolescent met gestoord eetgedrag hadden, bleek dat 10% van de anorectische jongeren, 18% van de jongeren met tekenen van anorexia en boulimia en 16% van de jongeren met tekenen van boulimia na één jaar behandeling volledig genezen. Maar, wat kan er gezegd worden over gedeeltelijke genezing ? In dezelfde studie wordt er vermeld dat 43% van de anorectische jongeren, 66% van de anorexia / boulimia jongeren, en 86% van of de jongeren met zuivere boulimia gedeeltelijk herstelden in één jaar. Men kan dan ook stellen dat een gedeeltelijk herstel (na 1 jaar behandeling) meer voorkomt dan een volledig herstel.

Een 10 jaar-durende studie van ANAD (National Assoc. of Anorexia and Associated Disorders) geeft aan dat slechts 50% van de personen met een eetstoornis volledig genezen. De meesten (86%) ontwikkelden een eetstoornis gedurende hun adolescentie of zelfs vroeger. Genezing is uiteraard het doel van elke behandelaar (dokter, dietist, psychotherapeut). En toch, de realiteit is vaak dat veel jonge mensen blijven hangen in een overgangszonde van gedeeltelijk herstel, vaak maanden en soms zelfs jaren. Waarom ??

Waarom komt gedeeltelijk herstel zo vaak voor ?

fysieke redenen

• • Het normale metabolisme is misschien nog niet volledig hersteld. Een verlaagd metabolisme betekent dat organen en lichaamssystemen erop gericht zijn om zuinig met energie om te gaan om het lichaam te laten functioneren. Daardoor is er weinig energie over voor dagelijkse mentale en fysieke activiteiten. Dit verlaagd metabolisme conflicteert met de verhoogde energiebehoefte en nodige motivatie om gezond en normaal te kunnen leven. Hormonen die honger regelen kunnen weinig voorkomen, of in slechte verhoudingen. Dit wordt veroorzaakt door onaangepaste timing van de maaltijden en onaangepaste verhouding van voedingsmiddelen: koolhydraten, vetten en eiwitten.

  • Hoewel de calorie-opname (door b.v. koolhydraten) voldoende kan lijken, toch is het mogelijk dat de inname van essentiële eiwitten en vetten te laag is, met een slechte gezondheid als gevolg. Al deze omstandigheden herstellen zich vaak zeer geleidelijk, door een goede voedselinname, medische opvolging en psychotherapie.

psychologische redenen

• • Gedeeltelijk herstel komt relatief veel voor en is frustrerend, zowel voor de persoon met een eetstoornis, als voor de familieleden. Als psycholoog, merk ik gemeenschappelijke problemen en thema's bij personen die wat 'blijven hangen' in de fase van gedeeltelijk herstel:

  • Vaak gaat de eetstoornis samen met ander psychiatrische aandoeningen zoals b.v een depressie, een neiging om te somatiseren (dit is klagen of fysieke klachten die geen medische basis hebben), sociale angsten, dwangneigingen. Deze problemen bemoeilijken het herstel, en vereisen bijkomende en gespecialiseerde therapie. Medicatie (zoals antidepressiva) kunnen eveneens aangewezen zijn, en voorgeschreven worden door de arts / psychiater.

  • Jonge mensen die seksueel misbruikt werden, hebben over het algemeen een erg negatief lichaamsbeeld, ze zijn meer angstig en hebben een groter kans om een eetstoornis te ontwikkelen. Seksueel misbruik blijkt het herstel van eetstoornissen te bemoeilijken. Het seksueel misbruik is een duidelijke aantasting van zowel de fysieke als seksuele integriteit. Als deze jongeren terug succesvol het eigen gewicht en voedselopname kunnen beheersen, steken soms andere problemen de kop op ten gevolge van het verlies van lichaamscontrole die gepaard ging met het seksueel misbruik. Ze kunnen terughoudend zijn om hun eetstoornis (die controle gaf over hun lichaam) op te geven, waardoor de eetstoornis terug opflakkert.

  • Een goed functionerende en ondersteunende familie is gezonder voor heel de familie en bevordert dan ook het herstel. Vaak zijn familierelaties conflictueus en bemoeilijken herstel. Zo zijn 'familiegeheimen' of patronen van non-communicatie niet bevorderlijk voor de gezondheid.

  • Soms gaat een eetstoornis samen met verslaving (alcohol b.v.) of medicatiemisbruik. Als beide problemen samen voorkomen, is een (aanvullende) behandeling voor de verslaving noodzakelijk.

Wat kan je als ouder doen bij gedeeltelijk herstel : 5 tips

1. Ga goed om met eigen frustratie

Je bent ongetwijfeld ontgoocheld. De verleiding om kwaad te worden op jouw kind dat niet snel genoeg evolueert is erg groot. Want, de behandeling is vaak langdurend en duur, en belet het 'gewone' familieleven. Probeer je eigen woede te controleren. Gebruik die energie om positieve stappen te zetten.

2. Ga in tegen de 'Hoe zie ik er uit ?' attitude

Het is vaak schrijnend te zien hoe de bezorgdheid om het uiterlijke een belangrijke rol speelt in het familieleven. Als in jouw familie vaak en openlijk gepraat wordt over hoe ontevreden men is met het eigen lichaam, over diëten, over er zus of zo (willen) uitzien, dan moet je toch volgende fundamentele vraag stellen : Is het niet veel beter om te focussen op andere (meer belangrijke) idealen en doelstellingen dan het uiterlijke ? Het belang afbouwen van het uiterlijke in familieverband zal het genezingsproces van jouw kind ondersteunen, en de gezondheid van heel de familie bevorderen.

3. Bespreek hoe je met angst kunt omgaan

Verwacht dat jouw kind angstig is dat een gewichtstoename kan leiden tot controleverlies en ongecontroleerde gewichtstoename. Een manier om dit uit te sluiten is (in het idee van de persoon met een eetstoornis) de eetgewoonten eigen aan een eetstoornis te behouden. Praat met jouw kind over hoe je met deze angst kunt omgaan. De angst om dikker te worden is net zoals iedere andere angst. Herinner jouw kind er aan dat hoe meer je de dingen doet waarvan je schrik hebt (normale maaltijden eten b.v.), hoe minder angstaanjagend het wordt. Herinner jouw kind er aan hoe ze in het verleden zelf haar angsten overwon (hoe ze b.v. leerde duiken in het diepe deel van het zwembad). Vaak gaat het om nemen van kleine risico's, om dan achteraf te zien dat het meevalt.

4. Bemoedig jouw kind om de behandeling verder te zetten

Het bereiken van een minimum gewicht is geen synoniem van herstel. De psychologische aanpassing en de aanvaarding om toe te nemen in gewicht is moeilijk, duurt lang en vergt een grote volharding. Te vroeg stoppen met behandeling kan leiden tot verlies van interesse in de behandeling en kan aandacht afleiden van een volledig herstel.

5. Aanvaard gemoedschommelingen

Soms zijn ouders verwonderd over de prikkelbaarheid van hun herstellend kind. Als jonge mensen gezonder worden beginnen ze meer interesse te tonen in leeftijdaangepaste interesses (vrienden, activiteiten, materiële wensen en eigen zelfstandigheid). Ze komen meer voor zichzelf op, uiten zich verbaal op een veel directere manier, ook hun ontevredenheden of wensen. Ze worden moeilijker om te 'controleren', en 'moeilijker' om mee te leven. Bemoedig het uiten van deze gevoelens en wensen, en de drang naar autonomie, zelfs al is dit voor jou of de familie wat lastig. Stel dezelfde grenzen zoals je zou doen bij een perfect gezond kind van die leeftijd.

Samenvatting

Om de overgang te kunnen maken van een gedeeltelijk naar een volledig herstel, moet jouw kind een normaal eetpatroon aanhouden, ook al heeft ze schrik om in gewicht toe te nemen. Dit veronderstelt zowel een verbetering van psychologische als van fysiologische gezondheid. Het is een complex proces. Jouw kind leert om met angsten om te gaan en zelf verantwoordelijkheid te nemen. Tijdens dit herstelproces, kan je als ouder ervaren dat jouw kind in de overgangsfase (een gedeeltelijk herstel) blijft hangen. Het lijkt er op dat het onmogelijk is om nog verder te verbeteren. Ze behoudt een minimaal gewicht, maar daar blijft het bij. De grotere motivatie en de vaardigheden om een stap voorwaarts te zetten ontwikkelen eerder traag. Wees hier een stuk op voorbereid. Wees hoopvol, en moedig jouw kind aan door te tonen dat volledig herstel WEL mogelijk is.

Speciale dank aan Susan Travis, MS, RD, CDN (Div. of Nutritional Sciences, Cornell University) Om dit nummer na te lezen.

Referenties

Herzog, D. B, Sacks, N. R., Keller, M. B., Lavori, P.W., von Ranson, K. B. and Gray, H. M. (1993). Patterns and predictors of recovery in anorexia nervosa and bulimia nervosa. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. 32, 835-842.

Noot :

Anorexia en andere eetstoornissen zijn ernstige ziektes. Elke persoon met anorexia heeft een ander verhaal te vertellen, een andere achtergrond en ook een andere persoonlijkheid. Tips die in dit document vermeld zijn, kunnen soms goed of soms minder goed van toepassing zijn op uw eigen kind. De professionele therapeut die uw kind begeleidt kan u het meest optimale advies en behandelingsplan voorstellen.

Nederlandse vertaling van Anorexia Survival Guide for Parents ™/Eating Disorders Survival Guide for Parents ™ eetstoornis.be kreeg toestemming van Cristen E. Haltom om dit materiaal te vertalen en beschikbaar te stellen via onze website. Het basismateriaal is eigendom van Cristen E. Haltom. Alle rechten die ontstaan op basis van de vertaling, berusten bij eetstoornis.be.

Oorspronkelijke contactinformatie

Cristen E. Haltom, Ph.D. Voice: 607-272-6750 Fax: 607-266-6414 Web: http://www.drhaltom.com © Copyright Cristen E. Haltom. All rights reserved. Distribution Rights: The above material is copyrighted. You may distribute it as long as not a single word is changed, altered or deleted, including all of the contact information. Reprint Permission: Advance written permission must be obtained for any reprinting of this material, including in a modified or altered form.