Hoe omgaan met schuldgevoelens als ouder ?

Geef je als ouder zelf niet de schuld

(voor de anorexia van uw kind).

"Anorexia nervosa is de derde meest voorkomende chronische ziekte bij vrouwelijke adolescenten. Naar schatting 0.5% tot 3% van de tieners lijden aan anorexia. (Well-Connected, March, 1999)." Ongeveer 10% van de jongeren met anorexia zijn jongens.

Noot vooraf: Anorexia is een ernstige ziekte. Elke persoon met anorexia heeft een ander verhaal te vertellen, een andere achtergrond en ook een andere persoonlijkheid. Tips die in dit document vermeld zijn, kunnen soms goed of soms minder goed van toepassing zijn op uw eigen kind. De professionele therapeut die uw kind begeleidt kan u het meest optimale advies en behandelingsplan voorstellen.

In deze bijdrage:

Veel te vaak maken ouders van kinderen met anorexia zichzelf verwijten. In deze bijdrage gaan we in op een aantal belangrijke redenen waarom ouders zichzelf GEEN VERWIJTEN moeten maken.

Stop jezelf de schuld te geven voor de anorexia van uw kind.

De auteur Maryann MacDonald stelt over ouders van kinderen met anorexia: "Ouders spreken me over de verschrikkelijke schuldgevoelens die hen overwelmen" Ik heb ondervonden dat bij deze ouders schuldgevoelens over het algemeen een vooruitgang in therapie blokkeren. Zelfverwijten zorgen er vaak voor dat ouders de positieve motivatie missen om tot verandering te komen. Er gaat een negatief effect uit van de schaamte, schuldgevoelens, en de verlammende onmogelijkheid oom zichzelf te vergeven.

Hier zijn ACHT redenen waarom ouders zich geen zelfverwijten moeten maken:

1. Anorexia is vaak moeilijk te onderkennen

Vaak zullen kinderen met anorexia eerder begaan zijn met de problemen van familieleden en van vrienden, veeleer dan met zichzelf. Ze kunnen gevoelig en empatisch zijn ten opzichte van ouders en opvoeders, waarbij ze hun eigen problemen verbergen. Een toenemende ontevredenheid met het eigen lichaam en gewicht blijven vaak lang verborgen. Daarom zijn de eerste tekenen van een eetstoornis vaak ook verborgen, en moeilijk te onderkennen.

2. Kinderen leggen de oorzaak van hun anorexia slechts heel zelden bij hun ouders

Gedurende mijn 22 jaar ervaring als psycholoog, heb ik slechts zelden jongeren gehoord die de schuld van hun anorexia leggen bij hun ouders. Veel andere aanleidingen en oorzaken worden vernoemd. Mijn eigen indruk is dat hoewel bepaalde gedragingen van de ouders 'het vuur van de anorexia kunnen aanwakkeren' de oorzaak, de vuurhaard zich bevindt in het kind zelf.

3. Anorexia is een copingstrategie (een manier van omgaan met het leven…)

Men neemt aan dat een eetstoornis vaak een manier van omgaan is om het hoofd te bieden aan de kleine en grote uitdagingen en tegenslagen van het leven. Als uw kind, bij voorbeeld, aanvoelt dat een deel van haar leven niet meer onder controle is, dan is het mogelijk dat ze zich begint toe te spitsen op enkele gebieden waar ze kennelijk wel de controle kan over bewaren: eten.

Ik herinner me een training-film die ik zag op de 'Philadelphia Child Guidance Center', waarbij een vader onsuccesvol probeerde om zijn (veel te mager) kind te forceren een hot dog te eten. Het beeld blijft me nog steeds bij : het is voor mij een zeer krachtig beeld dat uitdrukt dat een kind een absolute controle over de keuze 'eten of niet eten' heeft.

Er zijn veel verschillende manieren waarop een kind kan omgaan met de problemen en uitdagingen van het leven.

4. Verborgen vasten en dieten kan je niet zien.

Kinderen met anorexia zijn over het algemeen zeer goed in het verbergen van hun vast-gedrag. Ze ontwikkelen vaak eigen methoden die ervoor zorgen dat ouders en ook anderen geen zicht krijgen op de manier waarop ze hun gewicht controleren. En zelfs als je als ouder opmerkt dat ze erg weinig eten, of overgeven, dan nog kan uw (jong of ouder) kind vaak een logische verklaring geven voor hun gedrag. Ze kunnen bij voorbeeld opmerken: 'Ik heb zopas een snack gegeten' of 'Ik heb nu geen hoger' of 'Ik moet straks nog eten'.

5. Erfelijke factoren dragen bij tot anorexia.

Er zijn toenemende indicaties dat erfelijke en psychologische factoren bijdragen tot de ontwikkeling van eetstoornissen. Michael Strober en zijn collega's hebben gevonden dat anorexia voorkomt in families en dit over meerdere generaties. Misschien is het meest overtuigende bewijs dat bij tweelingen die samen opgroeien, de identieke tweelingen een veel grotere kans hebben om samen anorexia te ontwikkelen dan de twee-eiige tweelingen. Omdat identieke tweelingen dezelfde genen hebben, en twee-eiige niet, geven deze studies een aanwijzing dat genen een belangrijke rol kunnen spelen bij het onstaan van anorexia.

Een recente studie van Kelly Klump, Ph.D., aan de 'Western Psychiatric Institute and Clinic in Pittsburg' toont dat bepaalde persoonlijkheidskenmerken ertoe kunnen bijdragen dat anorexia voor een stuk aangeboren kan zijn.

Je kan bepaalde genen overgedragen hebben aan jouw kind, maar daar is niets dat u had kunnen doen om dit te vermijden.

6. Schuldgevoelens bemoeilijken het genezingsproces.

Als ouders schuldgevoelens hebben in verband met de anorexia van hun kind, is dit vaak een factor die een snelle genezing in de weg staat. Ouders met schuldgevoelens zijn meer (over-)gevoelig, kwetsbaar en denken te negatief over zichzelf. Het gevaar bestaat er in dat men een schuldige voor het probleem zoekt, of dat men zo begaan is met de eigen gevoelens dat met een minder open en echte 'luisterhouding' kan aannemen t.o.v. het eigen kind.

7. Anorexia lijkt zo normaal in zijn beginstadium.

Bij sommige problemen kan men als ouder zeer alert en quasi onmiddellijk reageren. Vaak maken we als ouder er een groter probleem van dan er werkelijk bestaat (bij voorbeeld als we voor de eerste keer een pakje sigaretten vinden in haar rugzak.)

Bij anorexia, zijn er in een beginstadium vaak weinig aanwijzingen. Gezien het vaak erg verborgen wordt door het kind zelf, en gezien de klacht van jonge mensen dat ze te dik zijn zeer vaak voorkomt, kunnen anorectische gedragingen erg normaal lijken. In tegenstelling tot andere problemen (zoals alcohol en druggebruik), is er bij anorexia vaak niets ongewoons op te merken. Hoeveel jonge mensen diëten niet, of doen er fanatiek aan sport, zonder dat er een probleem is. Het is dan ook niet verwonderlijk dat u het niet hebt zien aankomen.

8. Media kan een invloed hebben op anorexia

Vandaag de dag, kan je je kind niet beletten om constant met de media in contact te komen. Mannen moeten stevig en athletisch zijn en vrouwen dun en tenger. De mode is helaas weinig tolerant voor verschillen in lichaamsvorm en -grootte. De alomtegenwoordige media draagt er ongetwijfeld toe bij dat anorexia ontstaat, en dit zowel bij meisjes als jongens.

Samenvatting

Ouderlijke schuldgevoelens staan soms oplossingen in de weg. Inderdaad 'schuld' is geen geschikt begrip bij de behandeling van anorexia. Wat veel beter is voor familieleden van iemand met anorexia , is dat ze samen op een positieve en constructieve manier op zoek gaan naar verandering. Ouders spelen een belangrijke rol bij het herstel van het kind, gezien het kind een belangrijk veranderingsproces doormaakt.

BRONNEN:

MacDonald, Maryann (1993) "Bewildered, Blamed, and Broken-hearted: Parents' Views of Anorexia." In B. Lask and R. Bryant-Waugh (Eds.), Childhood Onset Anorexia Nervousa and Related Eating Disorders, (pp.1-16). UK: Psychology Press.

"Anorexia Nervosa: Personality Traits Can be Genetically Transmitted," (1999) Eating Disorders Review. Gurze Publications. Vol 10: 5, p.1.

CRIS HALTOM

Nederlandse vertaling van Anorexia Survival Guide for Parents ™/Eating Disorders Survival Guide for Parents ™ eetstoornis.be kreeg toestemming van Cristen E. Haltom om dit materiaal te vertalen en beschikbaar te stellen via onze website. Het basismateriaal is eigendom van Cristen E. Haltom. Alle rechten die ontstaan op basis van de vertaling, berusten bij eetstoornis.be.

Oorspronkelijke contactinformatie Cristen E. Haltom, Ph.D. Voice: 607-272-6750 Fax: 607-266-6414 Web: http://www.drhaltom.com © Copyright Cristen E. Haltom. All rights reserved. Distribution Rights: The above material is copyrighted. You may distribute it as long as not a single word is changed, altered or deleted, including all of the contact information. Reprint Permission: Advance written permission must be obtained for any reprinting of this material, including in a modified or altered form.