Eetstoornissen en slechte vriendinnen

Als vriendschap gestoord eten in de hand werkt.

In dit nummer:

• 1. Bezorgheid om het eigen lichaamsbeeld, diëten en eetbuien bij (adolescenten) vrienden

  2. De effecten van een 'negatieve' soicale omgeving op gestoord eten.

  3. Wat kan je als ouder doen ? VIJF TIPS.

Susan Paxton, Helena Schutz, Eleanor Wertheim, en Sharryn L. Muir publiceerden in mei 1999 een studie in de 'Journal of Abnormal Psychology ' die de gevoelens, atttitudes en gedragingen onderzocht die verband houden met eetstoornissen bij een grote groep meisjes (523 meisjes). De meisjes in de studie werden gevraagd om hun beste vriendinnen te beschrijven (de meisjes waar ze het meest tijd bij doorbrachten). Ze bestudeerden de gemeenschappelijke kenmerken van de meisjes die tot dezelfde groep / kliek behoorden.

• • Ze praten meer over lijnen/diëten met vrienden.

  • Ze vergeleken hun lichaam vaak met dat van anderen.

  • Ze werden meer geplaagd door vrienden op basis van hun gewicht of lichaamsvorm.

  • Hun vriendinnen hadden een grotere invloed op de beslissing om al dan niet te diëten.

  • Zelf vonden ze dat hun vriendinnen erg sterk bezig waren met diëten en lijnen.

  • Ze hadden zelf een veel grotere kans op eetbuien (binge eating), dikwijls als reactie op de commentaar van hun vriendinnen over lijnen, diëten en verschillen in lichaamsvormen.

Hoewel eetbuien vaak voorkwamen in deze groepen, werden de eetbuien geheim gehouden. Daar werd niet over gepraat onder vrienden. De eetbuien bij adolescenten lijken een puur individuele en privé aangelegenheid te zijn. Ze komen voor als men zich depressief voelt, bij voorbeeld ten gevolge van opmerkingen over gewicht en lichaamsbeeld. Als je een dochter hebt die ballet volgt, of gymt, vraag haar dan eens naar het soort gesprekken die gevoerd worden in de kleerkamer. Hoewel het gevaarlijk is om te veralgemenen, toch is het heel goed mogelijk dat de 'angst voor vet' of 'angst om er slecht uit te zien' een van voornaamste gespreksonderwerpen is.

Enkele voorbeelden:

• • " Ik voel me vet/zwaar als ik dit eet."

  • " Zou ik hiervan verdikken ?"

  • " Als ik er ooit zo (dik) uitzie als ...., dan zou ik liever sterven !"

  • " Ik haat haar - ze ziet er zo mager uit. "

  • " Het is beter om dat ijsje over te geven."

  • " Ik wil er niet uitzien als mijn moeder. Ze heeft gigantische heupen."

Er zijn nog andere aspecten die nadelig zijn voor het ontwikkelen van een eetstoornis, die Paxton en haar collega's beschrijven in deze 'negatieve omgevingen'. Extreem vermageringsgedrag is hiervan een voorbeeld. Denken we maar aan:

• • helemaal niets eten

  • vasten

  • overgeven

  • het gebruik van laxativa

  • het gebruik van eetlustremmers

  • het gebruik van diuretica

Dit extreem gedrag om gewicht te verliezen heeft een verband met de gedachte: 'dunner zijn betekent ook betere vrienden hebben". Extreem gedrag om gewicht te verliezen komt dan ook vaker voor bij tieners die bezorgd zijn over het feit of ze al dan niet geliefd, gewaardeerd en aanvaard worden door hun vrienden. Als de eigen vrienden dergelijk extreem gedrag vertonen, verhoogt de kans dat ze het ook zelf doen. Paxton en haar collega's suggereren dat dit gedrag misschien deze meisjes bij elkaar houdt. Dergelijke meisjes behoren tot een groep met een laag zelfwaarde gevoel, een depressieve groep, een groep die zich zorgen maakt over gewichtsverlies. Dit doet vermoeden dat meisjes in meer positieve omgevingen, een meer positieve ingesteldheid hebben, en ook minder zorgen maken over hun gewicht.

Wat doen als ouder als jouw kind behoort tot een dergelijke groep ?

(een 'negatieve vermageringsgerichte omgeving' )

Hier zijn VIJF TIPS:

1. Bespreek de impact van vrienden met een eetstoornis met jouw kind.

Het komt voor dat meisjes het vermagergedrag van hun beste vrienden overnemen. Als je weet hebt dat jouw dochters vriendin een eetstoornis heeft, kan je bent eens nagaan hoe ze er zelf tegenover staat. Ziet jouw dochter het gedrag van haar vriendin als een probleem of is er er jaloers op ? Als dit laatste het geval is, confronteer ze dan over haar mening en zorgen over voeding en gewicht. Jouw dochter kan zich immers in een vrienden-situatie bevinden die een neerwaartse spiraal inhoudt, en die een eetstoornis in de hand werkt.

2. Help je dochter om te pleiten voor lichaamsaanvaarding.

Steun jouw dochter zodat ze bij haar vriendinnen ingaat tegen de overbezorgdheid met betrekking tot lichaamsbeeld, gewicht en vermageren. Het doel is om de zorgen over het eigen lichaamsbeeld te verminderen. Toon haar aan dat ze op die manier haar eigen gezondheid en die van haar vriendinnen bevordert.

3. Leer zelf bij.

Wordt lid van een organisatie zoals de 'Eating Disorder Awareness and Prevention', of de 'National Association of Anorexia Nervosa & Associated Disorders'. (n.v.d.r. voor Belgische en Nederlandse verenigingen, klik op 'teksten en links') Deze en vergelijkbare verenigingen, helpen personen van alle leeftijden rond de problematiek. Ze hebben know-how en kunnen je verwijzen naar boeken die je goede argumenten geven om in gesprek te gaan met jouw kind. Je kan zo ingaan tegen de negatieve invloed van leeftijdsgenoten.

4. Let op discussies over verschillen in lichaamsvorm van jouw kind.

Jouw kind kan zeggen " Ik ben dikker dan zij zijn", of ze kan zeggen " Ze was vroeger even zwaar als ik, en nu is ze magerder.' Als ze haar lichaam vergelijkt met dat van vrienden, of omgekeerd, of met familieleden, ga er dan tegen in. Als je aanvoelt dat deze vergelijkingen gevoed worden door een bezorgdheid om haar eigen gewicht, zeg dan " Welk verschil maakt het ?" Want is de lichaamsvorm van een vriend of van een familielid, is geen goed vergelijkingspunt voor jouw kind. En als je alles in een ruimer perspectief plaatst, dan is de vergelijking van lichamen van weinig belang, zeker niet om er de eigen waarde aan af te meten.

5. Corrigeer slechte informatie over voeding en diëten.

Meisjes wisselen heel wat informatie uit over diëten, zeker als ze een zekere aanleg hebben voor gestoord eten. Net zoals ouders proberen om verkeerde informatie van leeftijdsgenoten over sex of drugs te corrigeren, zo zouden ze ook moeten waken over correcte informatie over diëten. Het is dan ook van belang je te informeren over welke diëten de gezondheid bevorderen en welke niet. (Je kan hierover lezen, of een diëtiste raadplegen die gespecialiseerd is in eetstoornissen.) Bij voorbeeld, kunnen meisjes elkaar coachen als ze diëten, door telkens het ontbijt over te slaan, en een zeer lichte lunch te eten (b.v. een appel en een vetvrije yougurt). Ze kunnen elkaar coachen door er expliciet over te spreken of door het voorbeeld te stellen.Je kan deze verkeerde informatie corrigeren, door te zeggen dat het overslaan van maaltijden ongezond is, en vaak leidt tot een ontregeld hongergevoel (met eetbuien als gevolg). Samengevat, Er is een jongeren-subcultuur waarin lichaamsgewicht en lichaamsbeeld centraal staan. Als deze waarden van die subcultuur ook in een vriendengroep voorkomen, dan is er een reël gevaar voor extreme vermageringspogingen en overdreven diëten. Er zijn aanwijzingen dat het contact met vrienden die erg veel belang hechten aan diëten en slank zijn eetbuien bevordert. Ouders kunnen de gevaren van een overbezorgdheid over het eigen gewicht en deze subcultuur onderkennen. Ze kunnen de verkeerde informatie van goed menende vrienden (die gevangen zijn in deze subcultuur) corrigeren.

REFERENTIE

Paxton, S. J.; Schutz, H. K.; Wertheim, E. H.; and Muir, S. L.Friendship clique and peer influences on body image concerns,dietary restraint, extreme weight-loss behaviors, and bingeeating in adolescent girls. Journal of Abnormal Psychology.1999. 108: 2, pp. 255-266.

Noot :

Anorexia en andere eetstoornissen zijn ernstige ziektes. Elke persoon met anorexia heeft een ander verhaal te vertellen, een andere achtergrond en ook een andere persoonlijkheid. Tips die in dit document vermeld zijn, kunnen soms goed of soms minder goed van toepassing zijn op uw eigen kind. De professionele therapeut die uw kind begeleidt kan u het meest optimale advies en behandelingsplan voorstellen.

Nederlandse vertaling van Anorexia Survival Guide for Parents ™/Eating Disorders Survival Guide for Parents ™ eetstoornis.be kreeg toestemming van Cristen E. Haltom om dit materiaal te vertalen en beschikbaar te stellen via onze website. Het basismateriaal is eigendom van Cristen E. Haltom. Alle rechten die ontstaan op basis van de vertaling, berusten bij eetstoornis.be.

Oorspronkelijke contactinformatie

Cristen E. Haltom, Ph.D. Voice: 607-272-6750 Fax: 607-266-6414 Web: http://www.drhaltom.com © Copyright Cristen E. Haltom. All rights reserved. Distribution Rights: The above material is copyrighted. You may distribute it as long as not a single word is changed, altered or deleted, including all of the contact information. Reprint Permission: Advance written permission must be obtained for any reprinting of this material, including in a modified or altered form.